ABANCA crea un Observatorio para analizar a evolución da sociedade galega

28-05-2020

O presidente de ABANCA, Juan Carlos Escotet Rodríguez, o conselleiro delegado, Francisco Botas, e o director xeral de RSC e presidente de Afundación/IESIDE, Miguel Ángel Escotet, presentaron hoxe o Observatorio ABANCA by IESIDE nunha rolda de prensa telemática na que tamén participaron o director xeral de Planificación Estratéxica e PMO, Pedro Veiga, o director executivo de Medios de Pago e Consumo, Jorge Martínez, e o profesor titular de IESIDE Jaime Pérez.

Esta iniciativa, lanzada en colaboración co Instituto de Educación Superior Intercontinental da Empresa (IESIDE), ten por obxectivo achegar á sociedade galega, e en especial ao seu tecido produtivo (autónomos, profesionais, comercios, negocios, pemes, empresas, corporacións), datos da evolución da Comunidade que sirvan de soporte para as súas decisións.

No seu primeiro informe, denominado ‘Termómetro de la desescalada’, o Observatorio realiza unha análise de big data para a monitorización do proceso de desescalada en Galicia. A partir de datos anónimos de compras con tarxeta, o estudo cuantifica en 41 puntos porcentuais a caída da actividade comercial na fase de confinamento e constata a súa progresiva recuperación ata un nivel do 93% tras as últimas semanas de desescalada.

Ademais, identifica os sectores cuxo peso na cesta da compra máis se incrementou (alimentación) e reduciu (transporte e lecer), e sinala o crecemento do comercio electrónico e a redución do uso do efectivo como pautas de comportamento económico dos particulares. O estudo completo está dispoñible na Sala de Comunicación de ABANCA.

Tras esta primeira edición, a entidade publicará novas series de datos acompañando ás sucesivas fases do proceso de desescalada e á evolución posterior da sociedade galega.

A creación deste informe enmárcase no esforzo desenvolvido por ABANCA nos últimos anos por promover e divulgar o coñecemento económico e social. O banco leva a cabo diferentes accións formativas e divulgativas en colaboración con IESIDE, publica anualmente o ‘Informe da economía galega’ e colabora coa Asociación Española de Contabilidade e Administración de Empresas (AECA) na ‘Cátedra AECA-ABANCA sobre Economía, Finanzas e Administración de Empresas’.

Bases do estudo

O seu posicionamento como entidade financeira líder en Galicia permite a ABANCA contar cun gran volume de información continuamente actualizada, e por iso de gran valor estatístico, acerca da actividade económica da comunidade en cada momento. ABANCA dispón nas catro provincias de Galicia dunha cota de mercado superior ao 40%, está presente en 274 concellos tanto urbanos como rurais (en 119 de maneira exclusiva), é provedor de tarxeta de crédito ou débito de 875.000 galegos, e dispón de terminais punto de venda (tpv) no 45% dos establecementos comerciais galegos pertencentes a 121 ámbitos de actividade.

Para a realización deste informe analizáronse 106 millóns de operacións con tarxeta realizadas polos clientes de ABANCA entre o 1 de xaneiro de 2019 e o 24 de maio de 2020. A información foi tratada de forma anónima e estruturada en seis grandes sectores: alimentación, farmacia, transporte, comercio comerciante polo miúdo, lecer e outras actividades.

Drástica caída e progresiva recuperación

Nas datas previas ao comezo do confinamento, os datos poñen de manifesto un momentáneo repunte da actividade comercial polo denominado ‘efecto acopio, que levou a moitos particulares a realizar compras nun nivel superior ao habitual. Unha vez pasado ese momento inicial, na primeira semana do confinamento a actividade comercial reduciuse de forma brusca ata o 59% do punto de referencia pre-covid. Desde ese mínimo obsérvase unha tendencia ascendente, con senllos repuntes da actividade antes da Semana Santa e o 1 de maio. Na fase de confinamento o 65% dos establecementos comerciais permaneceron pechados e sen vendas.

A fase 0 dá continuidade a esa tendencia por efecto do comezo da desescalada e o inicio de mes. Con iso a actividade recuperouse ata o 77% do nivel de referencia. Durante esas dúas semanas o 60% dos establecementos comerciais xa rexistraron algunha actividade de pago.

A entrada na fase 1 supón o maior impulso á actividade: as compras con tarxeta recupéranse ata o 93% do nivel precrisis e a porcentaxe de establecementos comerciales con compras sitúase no 82% do total.

Estrutura de consumo das familias

A emerxencia sanitaria introduciu significativas modificacións no patrón de consumo das familias. Algúns tipos de produtos e servizos incrementaron en gran medida o seu peso no total de compras, mentres que outros reduciron a súa presenza de maneira igualmente significativa.

A alimentación chegou a duplicar a súa porcentaxe sobre o total de compras, pasando dun 31,5% na etapa pre-covid a un 70,2% durante o confinamento. A desescalada reequilibrou a súa posición ata situala no 51,8%.

Pola contra, o lecer foi a actividade máis prexudicada, pasando dun nivel inicial do 8,5% na fase pre-covid a un 1,1% durante o confinamento e un 2,2% xa na desescalada.

O comercio minorista tamén experimentou un importante retroceso desde a 33,7% inicial ata o 12,6% no confinamento. Coa desescalada recuperouse ata supor o 26,9% das compras con tarxeta dos clientes de ABANCA.

Análise sectorial

O informe revela unha importante disparidade no comportamento dos diferentes sectores. Ao longo das diferentes fases, os establecementos de alimentación e farmacia mantiveron un nivel gasto superior á etapa pre-covid. En ambos os sectores, abertos durante todos os momentos da crise, as compras con tarxeta creceron aproximadamente 40 puntos porcentuais.

No extremo contrario, o comercio minorista sufriu unha caída do 81% no importe dos seus pagos no inicio do confinamento, recuperándose unicamente coa entrada na fase 1 da desescalada. O afloramiento da demanda embalsada elevou o seu volume de transaccións até o 86% ao peche do período observado. Esta evolución é acorde coa paulatina apertura de establecementos, que xa alcanza o 92% do total.

O mesmo patrón de comportamento obsérvase noutros establecementos, como parkings, telefonía, talleres e vending, cunha caída drástica coa entrada no confinamento e unha recuperación intensa, aínda que menor que a do comercio minorista, coa reapertura dos establecementos.

Lecer e transporte non lograron por agora devanditos niveis de recuperación. Por efecto do confinamento a actividade de bares, restaurantes e viaxes chegou a sufrir unha caída de 94 puntos (situándose no 6% do seu nivel anterior), descenso que a entrada na desescalada só puido reverter parcialmente, ata situar os seus pagos con tarxeta no 29% do nivel inicial. Unicamente o 33% destes establecementos rexistrou pagos de tpv na fase 1.

Transporte e gasolineiras sufriron un impacto menor, aínda que caeron ata o 30% do seu nivel de referencia, pero a desescalada só lle permitiu chegar ao 49%. Durante o confinamento, os pagos en autoestradas caeron ata o 15,8% do nivel previo por efecto da redución da mobilidade interna en Galicia.

Novos hábitos

O informe correspondente a esta primeira serie de datos do Observatorio constata dúas grandes tendencias nos hábitos económicos das familias: o crecemento do comercio electrónico e a elección da tarxeta como medio de pago principal.

O comercio electrónico creceu durante o confinamento 8,1 puntos porcentuais. Os pagos on-line chegaron a supor o 52,0% das compras ao comercio minorista (fronte ao 15,6% na etapa pre-covid) e o 73,6% no caso das actividades de lecer (fronte ao 35,0% de partida).

A retirada de efectivo en caixeiros, que xa se situaba como segunda opción preferida polos consumidores tras a tarxeta, perdeu 8,5 puntos porcentuais, pasando o seu nivel de uso do 42,0% ao 33,5% sobre o total.

Pola contra, o uso da tarxeta pasou do 44,2% ao 47,5%. Tras o confinamento, os clientes que pagan con tarxeta crecen un 34% en farmacias e un 9% en alimentación. O uso de tarxeta para pagos de importe reducido (inferior a 5 euros) duplicou o seu peso en establecementos de lecer e farmacias.